Arapsaçı oyunu hem kız hem de erkekler tarafından oynanabilir. Arapsaçı özellikle okulda öğrenciler tarafından oynanmak için uygun olan geleneksel bir oyundur. Beden Eğitimi gibi derslerde öğretmenler tarafından rahat bir şekilde oynatılabilir.
Oyuncu Sayısı
Arapsaçı oyununda ideal oyuncu sayısı 3-10 arasındadır. Oyuncuların birbirine ip atıp tutacağı için oyuncu sayısının 10 kişiden fazla olması bir karmaşaya sebep olabilir.
Yaş Aralığı
Arapsaçı oyunu 5 yaş üzerinde herkes tarafından oynanabilir. Oyunda çok fazla bir beceriye gerek olmadığı için çocukların da bu oyunu rahat bir şekilde oynayabileceği bilinir.
Oyun Alanı
Arapsaçı oyunu bir kapalı alan oyunudur. Yani Arapsaçı oyununu ev, okul, sınıf, spor salonu gibi kapalı alanlarda rahat bir şekilde oynayabilirsiniz.
Oyun Süresi
Oyunda bir süre kısıtlaması yoktur. İp yumağı bitene kadar oyuncular oyuna devam eder. Oyun ortalama 1 saat sürmektedir.
Oyunun Amacı
Arapsaçı oyununun amacı kurallara uyarak yumağı arapsaçı (bir çeşit düğüm) haline getirdikten sonra arapsaçını geri çözmektir.
Malzemeler
Oyunda malzeme olarak sadece bir top ip yumağı gerekir.
Ülkemizde birçok yörede oynanan Arapsaçı oyunu kuralları:
- Oyuna ilk başlayacak oyuncu ebedir. Arapsaçı oyununda ebe kura, tekerleme gibi yöntemlerle seçilebilir.
- Yumak atılan oyuncu yumağı atmadan önce ipi eliyle tutmalıdır.
- Yumak atılan oyuncu ipi tuttuktan sonra istediği bir oyuncuya atabilir.
- Yumakta ip bittikten sonra arapsaçını çözme aşamasına geçilir.
- İpin bittiği oyuncudan başlanarak arapsaçı çözülmeye başlanır.
- Oyuna başladıktan sonra oyuncular yer değiştiremez.
- Oyuncular oyunu terk edemez. Çünkü bir oyuncunun oyundan çıkınca elindeki ipler boşa düşeceği için arapsaçı bozulur.
- Oyun esnasında oyuncular birbirine ipucu ve taktik verebilir.
- Arapsaçı çözülürken dışarıdan bir oyuncu ipleri toplamaya yardım edebilir.
Geleneksel oyunlarımızdan arapsaçı nasıl oynanır aşamaları ile anlatalım.
- Oyun için oyuncuların çember şeklinde oturabileceği bir oyun alanı belirlenir.
- Oyuncular belirlenen oyun alanında toplanır.
- Oyuncular arasından bir ebe seçilir. Ebe oyunda yumağı kendine bağlayarak oyunu başlatacak kişidir. Ebe sayışmaca, tekerleme, kura gibi yöntemlerle seçilebilir. Örnek sayışmaca tekerlemesi:
- Oooo!.. ( Sayan kişi kendine gösterir ve bundan sonra her hecede bir kişiyi sayar)
- Bağa girdim (Ba-ğa gir-dim)
- Üzüm kestim (Ü-züm kes-tim)
- Bağ bizim (Bağ bi-zim)
- Bahçe bizim (Bah-çe bi-zim)
- Bu oyunda (Bu o-yun-da)
- E-be kim? (E-be kim?)
- Çimdik çimdik makarna (Çim-dik çim-dik ma-kar-na)
- Doldursana tabağa (Dol-dur-sa-na ta-ba-ğa)
- Tabağımdan yiyenler (Ta-ba-ğım-dan yi-yen-ler)
- Hemen geçsin ortaya (He-men geç-sin or-ta-ya)
- Dama çıktım (Da-ma çık-tım)
- Çalı kestim (Ça-lı kes-tim)
- Bir alaca yılan gördüm (Bir a-la-ca yı-lan gör-düm)
- Yılan bizim nemiz olur? (Yı-lan bi-zim ne-miz o-lur?)
- Sokaklar da temiz olur (So-kak-lar da te-miz o-lur)
- Al çık bal çık (Al çık bal çık)
- Sana dedim sen çık. (Sa-na de-dim sen çık.)
- Oyuncuların hepsi halka şeklinde oturur ya da ayakta bekler. Genellikle oturmaları tavsiye edilir. Çünkü oyun uzun süreceği için ayakta sabit beklemek oyuncuları boş yere yorabilir.
- Ebe yumağı alır ve ipin ucunu eline bağlar. Burada amaç yumağı atınca ipin ucunun kendinde kalmasıdır.
- Ebe yumağı istediği bir arkadaşına fırlatıp oyunu başlatır.
- Yumağı her alan oyuncu ipi elinde tutarak fırlatır. Oyuncular istediği oyuncuya yumağı atmakta özgürdür.
- Yumakta ip bitince ortada oluşan düğüm, örümcek ağı gibi şekle Arapsaçı denir. Şimdi arapsaçını çözme aşamasına geçilir.
- İpin bittiği öğrenciden başlanarak ortada oluşan Arapsaçı çözülmeye başlanır. Oyunda en çok sevilen ve eğlenilen kısım çözülme kısmıdır. Arapsaçını çözerken oyun dışından bir oyuncu toplanan ipleri yumak haline getirmek için yardım edebilir.
- Arapsaçını çözme aşamasında bir oyuncu bile hata yaparsa ipler kördüğüm olabilir. Bu yüzden çözme aşamasında çok dikkatli olunuz.
- Arapsaçı yani düğüm çözüldükten sonra oyun biter. Düğümü çözmek çok dikkat gerektiren bir iştir. Oyuncular sırasını bekleyerek doğru hamleler yapması gerekir. Eğer bir oyuncu çözme esnasında yanlış bir hamle yaparsa ip kördüğüm olabilir.
- Oyun bittikten sonra tekrardan yeni ebe seçilerek baştan Arapsaçı oyunu oynanabilir.
